Marian Rejewski SYMPOZJUM 2015 informacja i zgłoszenie3
Marian Rejewski SYMPOZJUM streszczenia
Marian REJEWSKI (16.08.1905 – 13.02.1980)
Marian Rejewski urodził się 16 sierpnia 1905 r. w Bydgoszczy i tu chodził do szkoły. Zgodnie z zainteresowaniami podjął studia na kierunku matematyka Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył z ocenami bardzo dobrymi. Podczas studiów uczestniczył w kursie kryptologicznym. Przez rok studiował również w Getyndze matematykę ubezpieczeniową, potem przyjął asystenturę w Instytucie Matematyki na Uniwersytecie Poznańskim. We wrześniu 1932 r. podjął pracę w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego w Warszawie, a pod koniec tego roku złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej ENIGMA. Po wybuchu II wojny światowej zespół pracowników Biura Szyfrów przeniesiono do Francji, a potem do Anglii. Podczas wojny Marian Rejewski z dwoma kolegami: Henrykiem Zygalskim i Jerzym Różyckim, który zginął w 1942 r., z wykorzystaniem coraz bardziej zaawansowanych narzędzi do deszyfrażu odczytywali na bieżąco niemieckie i włoskie depesze, kodowane za pomocą ENIGMY. Ich praca miała istotny wpływ na przyśpieszenie zwycięstwa aliantów nad hitlerowskimi Niemcami.
Koniec wojny zastał Mariana Rejewskiego w Anglii, gdzie mógł pozostać. Wrócił jednak do kraju, do swojej rodziny. Po zmianie ustroju nie mógł kontynuować pracy jako matematyk – kryptolog, pracował w księgowości. Był tak dobrze zakonspirowany, że mimo zainteresowania jego osobą służb bezpieczeństwa PRL zdołał „uśpić” ich czujność i spokojnie doczekał czasów, w których mógł ujawnić swoją pracę dla Sztabu Wojska Polskiego. W kwietniu 1967r. Marian Rejewski złożył w Wojskowym Instytucie Historycznym maszynopis swoich wspomnień „Wspomnienia z mojej pracy w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego w latach 1930-1945” (Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2011).
Marian Rejewski zmarł 13 lutego 1980 r. w Warszawie. Pośmiertnie otrzymał wiele odznaczeń, nakręcono filmy, wydano książki o jego wielkim dziele – złamaniu kodu ENIGMY. Obecnie szkoły i inne instytucje przyjmują Go za swojego patrona i wzór do naśladowania, wiele pomników, nazw ulic, tablic i wystaw w różnych miejscach w kraju oraz poza jego granicami upamiętnia życie i zasługi Mariana Rejewskiego jako wielkiego bydgoszczanina i Polaka.
Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki zostali uznani za „Bohaterów II Wojny Światowej”.
Bydgoszcz, 23 stycznia 2015 r. Alicja Wojtyna-Jodko
Na podstawie:
„Rejewski 1905-1980 – życie ENIGMĄ pisane”, Urząd Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 2005;
powrót